डायबेटीज अन्‌ फळ आहार

एचके लर्निंग अँड एनएए :
फायबर युक्त फळं खाल्ल्याने रक्तातील साखर नियंत्रणात राहते. फायबर आणि पाण्याने भरपूर फळे भूक लवकर शांत करून वजन नियंत्रणात ठेवण्यास मदत करतात. मधुमेह असलेल्या रुग्णांनी रक्तातील साखर नियंत्रणात ठेवण्यासाठी कमी ग्लायसेमिक इंडेक्स (GI) असलेली फळे खाण्याचा तज्ज्ञांकडून सल्ला दिला जातो. कारण GI  स्कोअर कमी असलेली फळे रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित ठेवण्यास मदत करतात. मधुमेही रुग्णांनी फळे दुपारच्या जेवणाआधी खावी, तसेच सायंकाळचा नाश्‍ता फळांनीच करावा. आपल्या वजनाच्या 10 पट (ग्रॅममध्ये) फळं खावीत म्हणजे 60 किलो वजन असेल तर 600 ग्रॅम फळे खाता येतील. रोज किमान 1 तास चालावे. योगा, प्राणायाम नियमित असावा. जेवणासोबत हिरव्या कच्च्या भाज्या (सॅलड) सेवन कराव्यात. यामुळे जेवण प्रमाणात घेता येते आणि रक्तातील साखर नियंत्रणात राहण्यास मदत होते. चला तर मग अशी कोणती फळे आहेत जी मधुमेह रुग्णांना खाता येतील याबद्दल जाणून घेऊया.

फळांविषयी जाणून घेण्याआधी ग्लायसेमिक इंडेक्स म्हणजे काय? यासंबंधी समजून घेऊया, म्हणजे फळांची निवड करण्यास साेपे होईल. प्रत्येक खाद्यपदार्थाचा ग्लायसेमिक इंडेक्स (Glycemic index) असतो. कोणता खाद्यपदार्थ रक्तातील साखरेवर किती लवकर परिणाम करेल हे या ग्लायसेमिक इंडेक्सद्वारे कळते. सोप्या शब्दात सांगायचे तर, वस्तूचा ग्लायसेमिक इंडेक्स जितका कमी असेल तितकी हळूहळू साखर रक्तात शोषली जाईल. जीआयचे मापन 0 ते 100 पर्यंत असते. हा आकडा जितका जास्त असेल तितक्या लवकर साखर रक्तात प्रवेश करेल. टरबूजचा GI सुमारे 72 असतो आणि साधारणपणे 70 किंवा त्याहून अधिक GI असलेले कोणतेही खाद्यपदार्थ उच्च ग्लायसेमिक इंडेक्स म्हणून वर्गीकृत केले जातात. 

संत्री : संत्री व्हिटॅमिन ‘सी’चा एक उत्तम स्रोत आहे. यामुळे प्रतिकारशक्ती वाढवते, शरीरातून मुक्त रॅडिकल्स निघून जातात ज्यामुळे कर्करोग, स्ट्रोक आणि हृदयविकारांसारख्या गंभीर आजारांचा धोका कमी होतो. संत्रीत फोलेट आणि पोटॅशियमचे चांगले प्रमाण रक्तदाब नियमित ठेवते, टाइप 2 मधुमेहाशी संबंधित हृदयविकार टाळता येतो. केवळ संत्रीच नाही तर इतर लिंबूवर्गीय फळेही व्हिटॅमिन ‘सी’चे चांगले स्रोत आहेत.

सफरचंद : दररोज एक सफरचंद सेवन केल्यास आजारांना दूर ठेवता येते हे अगदी खरे आहे. सफरचंदमध्ये फक्त 95 कॅलरीज आणि 25 ग्रॅम कर्बोदके असतात, म्हणून सफरचंद मधुमेहींसाठी एक चांगला नाश्ता असतो. सफरचंदाला सालीसह खाणे योग्य कारण त्यात अँटीऑक्सिडंट्सचे प्रमाण उत्तम असते. सफरचंदात फायबर भरपूर असते ज्यामुळे रक्तातील साखर सामान्य ठेवण्यास मदत होते.

बेरी : ब्लूबेरी, स्ट्रॉबेरी किंवा इतर कोणत्याही प्रकारचे बेरी हे मधुमेहींसाठी सर्वोत्तम पर्यायांपैकी एक आहे. अमेरिकन डायबिटीज असोसिएशन (एडीए)च्या मते बेरी हे मधुमेहासाठी सुपरफूड मानले जाते. हे अँटिऑक्सिडंट्स आणि फायबरने समृद्ध आहेत. एक कप ताज्या ब्लूबेरीमध्ये 84 कॅलरीज आणि 21 ग्रॅम कार्बोहायड्रेट असतात. फायबर आणि अँटीऑक्सिडंट्स केवळ रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित करत नाहीत तर अनेक गंभीर आजारांचा धोकाही कमी करतात. चरबी नसलेल्या दह्यासोबत या स्वादिष्ट फळाचा आहारात समावेश करता येऊ शकतो.

चेरी : चेरीमध्ये अनेक अँटिऑक्सिडंट असतात जे जळजळ कमी करतात. हे अँटिऑक्सिडंट हृदयरोग, कर्करोग आणि इतर रोगांशी लढण्यास मदत करू शकतात. यात कमी GI असल्याने साखरेची पातळी वाढत नाही.

जर्दाळू : जर्दाळू हे एक गोड उन्हाळी फळ आहे. मधुमेह आहार योजनेसाठी हा एक उत्तम पर्याय आहे. एका जर्दाळूमध्ये फक्त 17 कॅलरीज आणि 4 ग्रॅम कार्बोहायड्रेट्स असतात, जे रक्तातील साखर वाढवत नाहीत. यामध्ये भरपूर फायबर असते जे पचनसंस्थेसाठी तसेच रक्तातील साखर नियंत्रणासाठी याेग्य असते.

पीच : रसाळ आणि सुगंधी पीच हे उन्हाळ्यातील फळ आहे ज्याचा मधुमेहाच्या आहार योजनेत समावेश केला जाऊ शकतो. यामध्ये व्हिटॅमिन ‘सी’ आणि पोटॅशियमसारखे पोषक घटक असतात. यामुळे साखरेची पातळी वाढत नाही. 

नाशपाती (Pear) : नाशपाती फायबरचा उत्कृष्ट स्त्रोत असल्याने मधुमेहाच्या आहार योजनेचा याचा समावेश करता येतो. एक मध्यम आकाराचे नाशपाती सुमारे 5.5 ग्रॅम फायबर प्रदान करते, जे दैनंदिन गरजेच्या 20% आहे. फायबरमुळे शरीरातील ग्लुकोजचे शोषण कमी होते, त्यामुळे साखर हळूहळू रक्तप्रवाहात पोहोचते आणि साखरेची पातळी नियंत्रणात राहते. 

किवी : किवीला पोषक तत्वांचे पॉवरहाऊस मानले जाते. एका किवीमध्ये 215 मिलीग्राम पोटॅशियम, 64 मिलीग्राम व्हिटॅमिन ‘सी’ आणि 2 ग्रॅम फायबर असते. यात मध्यम प्रमाणात कॅलरीज आणि कर्बोदकांचा समावेश आहे. म्हणून किवी मधुमेह आहारासाठी एक उत्तम पर्याय मानला जातो. किवी हे वर्षभर उपलब्ध असलेले फळ आहे. यामध्ये असलेल्या फायबर, व्हिटॅमिन ‘सी’ आणि पोटॅशियम रक्तातील साखर नियंत्रणात राहते. जळजळ आणि गंभीर आजारांचा धोका कमी होतो. किवी या फळाच्या सेवनाने विविध आजारांपासून संरक्षण मिळते.

द्राक्षे : द्राक्षांमध्ये तांबे आहे जे ऊर्जा उत्पादनास मदत करते. याशिवाय द्राक्षांमध्ये व्हिटॅमिन ‘के’ ही चांगल्या प्रमाणात आढळते. यामुळे जखमा भरणे,  हाडे निरोगी राहण्यास मदत होते. द्राक्षांमध्ये फायबरही समृद्ध प्रमाणात आढळून येते ज्यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रण राहण्यास मदत होते.

लिंबूवर्गीय फळे : लिंबूवर्गीय फळांमध्ये चव वाढवण्यासोबतच पोषकतत्त्वेही भरभरून असतात. यामध्ये व्हिटॅमिन ‘सी’ आणि इतर अँटीऑक्सिडंट असतात जे साखरेची पातळी कमी करण्यासोबतच अनेक आरोग्य समस्या दूर करतात. यामुळे रोगप्रतिकारशक्तीही वाढते. जांभूळ, पपई, काकडी, लिंबू, पेरू, टोमॅटो, कस्तुरी ही फळेही मधुमेहींसाठी आरोग्यदायी आहेत. 

ही फळे टाळावीत : फळे जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि फायबरचा एक महत्त्वाचा स्रोत आहेत, परंतु काही फळांमध्ये साखरेचे प्रमाण जास्त असू शकते. रक्तातील साखरेची पातळी वाढू नये म्हणून अशी फळे खाऊ नये. जर एखाद्या फळातील GI स्कोअर 70 ते 100 च्या दरम्यान असेल तर त्यात साखरेचे प्रमाण जास्त असते. उच्च जीआय स्कोअर असलेली फळे साखरेची पातळी वाढवतात. 

टरबूज : टरबूजचा ग्लायसेमिक इंडेक्स ७० ते १०० च्या दरम्यान जास्त असतो. यामध्ये साखरेचे प्रमाण खूप जास्त असते, त्यामुळे मधुमेहींनी याचे सेवन करू नये.

मनुका - बेदाणे : मधुमेही लोकांसाठी मनुका हा फळाचा चांगला पर्याय नाही. त्यामध्ये कार्बोहायड्रेट्सचे प्रमाण जास्त असते, जे मधुमेहींसाठी नुकसानदायी ठरू शकते. 

अननस : अननस या फळामुळे रक्तातील साखरेची पातळी वाढते, कारण यात कार्बोहायड्रेट्स जास्त असतात. यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी वाढू शकते त्यामुळे मधुमेहींनी अननस खाणे टाळावे.

जास्त पिकलेली केळी : जास्त पिकलेल्या केळ्यांमध्ये साखरेचे प्रमाण जास्त असते. यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी वाढू शकते. या फळाचा ग्लायसेमिक इंडेक्स स्कोअर देखील उच्च आहे म्हणून मधुमेह असलेल्यांनी जास्त पिकलेली केळी खाणे टाळावे. याशिवाय पॅकबंद आणि प्रक्रिया केलेली फळेही सेवन करू नये. 

(कैलास एन. हिरोडकर) संपादक, संचालक : एचके ब्लॉग आणि एचके लर्निंग अँड एनएए (लेखक निसर्ग अभ्यासक आणि शेअर बाजाराचे स्वतंत्र विश्लेषक आहेत.)

(डिस्क्लेमर : सदर लेख फक्त सामान्य माहितीसाठी आहे. अधिक तपशीलांसाठी कृपया तज्ज्ञांचे मार्गदर्शन घ्यावे.)


आपले उत्पन्न वाढवा!
तुमचे डिमॅट, आमचे श्रम या अनोख्या व्यावसायिक पद्धतीतून एचके लर्निंग आपले उत्पन्न वाढविण्यासाठी सज्ज आहे.  आपले आर्थिक व शारीरिक आरोग्य सुदृढ राहावे हाच एकमेव उद्देश. आम्ही आपल्यासाठी काम कसे करतो हे जाणून घेण्यासाठी आमच्या वेबसाइटला भेट द्या. 8149347309/ 7249667309 वर संपर्क साधा.
Blog : https://hklearning-naa.blogspot.com
Video : https://youtu.be/FyWl4a3CzwI


टिप्पण्या

टिप्पणी पोस्ट करा

या ब्लॉगवरील लोकप्रिय पोस्ट

इक्विटी, इटीएफ अन्‌ म्युच्युअल फंड

इमेज
एचके लर्निग अँड एनएए : शेअर बाजार म्हणजे स्वप्नपूर्तीचे माध्यमच मानले जाते. गुंतवणूक म्हटलं की शेअर बाजाराचा संबंध आलाच. शेअर बाजाराची माहिती असणारे स्वत: डिमॅट खात्याद्वारे व्यवहार करतात. तर ज्यांना शेअर बाजारात व्यवहार कसे करतात, याची माहिती नसते ते इतर उत्पन्न देणाऱ्या साधनांमध्ये गुंतवणूक करतात. यात म्युच्युअल फंड, सरकारी रोखे, डिबेंचर अशा विविध साधनांचा समावेश होतो. आज आपण शेअर, ईटीएफ आणि म्युच्युअल फंड यावर सविस्तर चर्चा करणार आहोत. म्हणजे गुंतवणुकीसाठी पर्याय निवडताना गोंधळ होणार नाही. इक्विटी, प्रेफरन्स अन्‌ डीव्हीआर शेअर इक्विटी शेअर : जेव्हा स्टॉक एक्सचेंजमध्ये एखादी सूचीबद्ध कंपनी आपले शेअर्स जारी करते तेव्हा त्या शेअर्सला इक्विटी शेअर्स (Equity Share) असे म्हणतात. स्टॉक एक्सचेंजमध्ये इक्विटी शेअर्सवरच गुंतवणूक अन्‌ व्यापार केला जातो. यामुळे त्यांना इक्विटी शेअर्सऐवजी शेअर्स म्हटले जाते. कंपनीला झालेल्या नफ्यातून इक्विटी शेअर होल्डरला लाभांश दिला जातो. कंपनी जर घाट्यात असेल तर लाभांश दिला जात नाही.  प्रेफरन्स शेअर : शेअर बाजारामध्ये इक्विटी शेअर्स नंतर प्रेफरन्स शेअरबद...
Read more »

शेअर बाजारातून आर्थिक संपन्नता

इमेज
एचके लर्निग अँड एनएए :  शेअर बाजारात होणाऱ्या चढउतारांना न घाबरता योग्य संधी शोधणे आर्थिक हिताचे असते. शेअर बाजारातील गुंतवणूक ही संयमाची कसोटी आहे. हा झटपट श्रीमंत होण्याचा मार्ग मुळीच नाही. शेअर बाजारात ‘एच के लर्निंग’सारख्या बऱ्याच अभ्यासक संस्था आहेत ज्या योग्य सल्ला देत आपले आर्थिक हित साध्य करण्यास मदत करतात. त्यांच्या मदतीने उत्तम सूचिबद्ध कंपन्यांच्या समभागात दीर्घकालीन गुंतवणूक करणे श्रेयस्कर ठरते.  दीर्घकालीन दृष्टीकोण ठेवल्यास नक्कीच आर्थिक ध्येय साध्य करता येते. उत्तम कंपन्यांच्या शेअर्सची निवड करून लक्षणीय परतावा मिळवता येतो. असा इतिहास आहे. प्रत्येक महिन्यात शेअर बाजाराच्या चढउतारांवर लक्ष देणे गरजेचे असते. त्याचबरोबर आपल्या पोर्टफोलिओमध्ये वेगवेगळ्या सेक्टरमधील लिडर कंपन्यांचे समभाग असायला हवेत. उदा. बँक, आयटी, ऑटो, मेटल, मिडिया, एफएमसीजी, पॉवर, फार्मा अश्‍या सर्वच सेक्टरमधील कंपन्यांचे शअर्स असायला हवेत. अशा पोर्टफोलिओला डायव्हर्सीफाय पोर्टफोलिओ म्हणतात.  ट्रेडर्सआधी गुंतवणूकदार बना शेअर बाजारात ट्रेडर्स म्हणून काम करण्यासाठी कमीत कमी एक वर्ष गुंतवणूक...
Read more »

बचत-गुंतवणुकीतून आर्थिक समृद्धी

इमेज
एचके लर्निग अँड एनएए आयुष्यात पैसा किती महत्त्वाचा आहे, हे आपण रोजच अनुभवतो. आयुष्य सर्वसंपन्न व्हावं यासाठी बचत आणि गुंतवणूकीचा मार्ग निवडला जातो. योग्य मार्गाने धन-संपत्तीचे नियोजन केल्यास नक्कीच ध्येय प्राप्ती होते. यासाठी विविध साधनांचा वापर केला जातो. त्यातलाच एक भाग म्हणजे बचत अन्‌ गुंतवणूक. बचतीवर व्याजाच्या रूपात अल्प परतावा मिळतो. तर गुंतवणुकीवर मोठ्या परताव्याची अपेक्षा केली जाते. मात्र यासाठी योग्य मार्गदर्शक अन्‌ मार्गदर्शन असणे गरजेचे आहे. ‘एचके लर्निंग’कडून हीच सेवा पुरवली जाते. शेअर बाजारातून आपल्या गुंतवणूकीवर जास्तीत जास्त परतावा मिळावा यासाठी सखोल अभ्यासातून आपले मार्गदर्शन करत आपल्यासाठी आपल्याच डिमॅट खात्यात काम केले जाते. यासाठी https://hklearning-naa.blogspot.com  या संकेतस्थळाला भेट देऊन आपले रजिस्ट्रेशन करता येईल. किंवा 8149347309/ 7266347309 या क्रमांकावर संपर्क साधावा.   बचत : सुरक्षित भविष्याची हमी बचत (सेव्हिंग) आणि गुंतवणूक (इन्व्हेस्टमेंट) हे स्वत:च्या आर्थिक विकासासह देशाच्या विकासासाठी सुद्धा महत्त्वपूर्ण घटक मानले जातात. सेव्हिंग म्हणजे बँ...
Read more »

महावैद्यराज एरंडेल वनस्पती

इमेज
एचके लर्निग अँड एनएए आजच्या बदलत्या व चुकीच्या जीवनशैलीचे आरोग्यावर विपरीत परिणाम होताना दिसत आहे. विविध कारणांमुळे गुडघ्यांच्या समस्यांनी त्रस्त रुग्ण वाढत आहेत. या समस्येवर उपाय म्हणून एरंडेल वनस्पती महावैद्यराज म्हणून उपयोगी ठरत आहे. मानवजातीला ही वनस्पती म्हणजे एक महावरदानच म्हणावे लागेल. विविध आजारांवर रामबाण उपाय म्हणून या वनस्पतीचा उपयोग केला जातो. चिकुन गुनिया, डेंग्यूसारख्या आजारातही सूज आणि जॉइंट पेन कमी करण्यासाठी एरंडेल तेल एक उत्तम पर्याय आहे. एरंडेलचे पानं, खोड, फांद्या, फळं तसेच त्यापासून मिळणारे तेलही आरोग्यवर्धक व बहुगुणसंपन्न आहेत.  संधीवातासह विविध समस्यांवर प्रभावी एरंडेल तेलात उत्तम परिणामकारक औषधी गुणधर्म आहेत. या तेलाचा उपयोग अंगावरील सूज व नसा मोकळ्या करण्यासाठी होताे. त्याचप्रमाणे डोळ्यांची समस्या, मूळव्याध, खोकला, पोट दुखी इत्यादी समस्यांमध्ये या तेलाचा उपयोग केला जातो. एरंडेल तेलामुळे कप, वात आणि पित्त नियंत्रणात राहते. गुडघेदुखी हे संधीवाताचे एक प्रमुख लक्षण मानले जाते. एरंडेल तेलाच्या वेदनाशामक गुणामुळे गुडघेदुखीपासून आराम मिळतो, रोगप्रतिकारशक्तीला चालन...
Read more »

गुळवेलचे आरोग्यदायी फायदे

इमेज
एचके लर्निग अँड एनएए भारत, पाकिस्तान, श्रीलंका, म्यानमार अशा उष्णकटिबंधीय प्रदेशांत आढळणारी गुळवेल किंवा गुडूची ही एक वेल आहे. या वेलला हिन्दी भाषेत गिलोय म्हणूनही ओळखले जाते. विशेष म्हणजे गुळवेलला अमृतवेलही म्हणतात. गुळवेलचे पाने हृदयाच्या आकाराची असून पानांचा स्वाद कडू आणि तिखट असतो. गुळवेलचा उपयोग विविध आजार बरे करण्यासाठी केला जातो. गुळवेलचे नियमित सेवन केल्याने दुर्धर आजार बरे झाल्याचे दिसून आले आहे. चला तर ही वनस्पती मानव जातीला कशी वरदान ठरत आहे ते पाहूया.  सर्दी ताप, डेंग्यूला मारक ताप, सर्दी आणि खोकल्याचा त्रास कमी करण्यासाठी गुळवेल रामबाण उपाय आहे. डेंग्यूच्या तापामध्ये शरीरातील रक्तपेशी कमी होतात. अशा अवस्थेत गुळवेलचे सेवन केल्यास शरीरातील रक्तपेशी पुर्ववत होण्यास मदत होते. त्याचप्रमाणे शरीरातील सूज, वेदनेपासूनही सुटका होते. योग्य प्रमाणात गुळवेलचे सेवन केल्यास आजारांचा संसर्ग होण्याचा धोका कमी होतो. वात, तापानंतर येणारा अशक्तपणा, भूक न लागणे, रोग प्रतिकारकशक्ती कमकुवत होणे इत्यादी समस्यांवर उपाय म्हणून गुळवेलीचे सेवन केले जाते.  ​गुळवेलमधील पोषणतत्त्व गुळवेलमध्ये अ...
Read more »

विचारांना समजून घेताना

इमेज
एचके लर्निग अँड एनएए अन्न, वस्त्र अन् निवारा ही शरीराची गरज, तर मनाची गरज म्हणजे सुविचारांचा  मुबलक साठा, ज्यामुळे मन प्रसन्न अन्‌ सकारात्मक राहाते. आपल्या मनाभोवती विचारांचे सदैव गडद रिंगण असते. जसे विचार तसे मन..! यावरच अवलंबून असते वृत्ती अन् कृती. भोवताली जशी परिस्थिती निर्माण होते तसा मनाचा स्वभाव बनत जातो. मनाला नियंत्रित करण्याचे कौशल्य स्वतः मनाशी संवाद साधल्यावर शक्य होते. त्यासाठी विचारांच्या गर्दीतून सकारात्मक विचारांची निवड करावी लागते. ही निवड करण्याआधी विचारांना समजून घेणे खूप महत्वाचे असते. दृष्टिकोन सकारात्मक असावा सुविचार समजून घेण्याआधी दृष्टिकोन सकारात्मक असायला हवा. मनाला सुविचारांची सवय लावावी. यासाठी सदाचारी संगत असणे गरजेचे आहे. कारण दृष्टिकोन सकारात्मक अन् संगत नकारात्मक असेल, तर विचारांचा मूळ अर्थ समजून घेणे शक्य होत नाही. संशय वृत्ती वाढते. सदाचारी व्यक्तीही कपटी वाटायला लागते. आज अशीही लोक आहेत की सस्त्संग, कीर्तनात तल्लीन होणे त्यांचे नित्याचे असते. त्यातून येणारे सुविचार मनी सकारात्मक ऊर्जाही निर्माण करतात; मात्र नंतर संपूर्ण दिवस या विचारांचा विसर पडतो...
Read more »

रोगनिवारक अश्‍वगंधा अन्‌ शतावरी

इमेज
एचके लर्निग अँड एनएए निसर्ग म्हणजे परमेश्‍वरच..! रोगनिवारण, वेदनाशमन अशा अनेक उद्देशांकरिता वनस्पतींचा वापर होतो. या वनस्पतींच्या निरनिराळ्या भागांपासून काढे, अर्क, लेप, चुर्ण, रासायनिक द्रव्यांची निर्मिती होते. ज्यांचा उपयोग आयुर्वेदिक औषध म्हणून केला जातो. यालाच निसर्गोपचार म्हणूनही संबोधले जाते. भारतीय ऋषि-मुनींनी प्राचीन काळापासून अनुभवसिद्ध हमखास गुण देणाऱ्या व भारतातील हवामानात चांगल्या रीतीने वाढणाऱ्या वनस्पतींचे जतन केले आहे. तिच परंपरा आजही अखंडित सुरूच आहे. सांगण्याचे तात्पर्य ऐवढेच की निसर्ग ओळखा त्यातच निरोगी राहण्याचं गुपित दडलेलं आहे. आज आपण अश्‍वगंधा आणि शतावरी या दोन वनस्पतींचे औषधी गुणधर्म अन्‌ उपयोग समजून घेऊया.  आरोग्यदायी अश्‍वगंधा :  अश्वगंधा ही एक अशी औषधी वनस्पती आहे, ज्यामुळे अनेक आरोग्यदायी फायदे मिळतात. ही वनस्पती सदाहरित वनस्पतीमध्ये मोडत असून भारत, मध्य पूर्व आणि आफ्रिकेच्या काही भागांमध्ये आढळते. अश्‍वगंधाचा वापर प्राचीन काळापासून वैद्यकीय क्षेत्रामध्ये केला जातो. या वनस्पतीला भारतीय जिनसेंग किंवा हिवाळी चेरी या नावाने देखील ओळखले जाते. विविध आयुर्...
Read more »

लोक काय म्हणतील..?

इमेज
एचके लर्निग अँड एनएए लेखाचे शीर्षक म्हणजे प्रत्येकाच्या मनाला स्पर्श करणारेच आहे. लोक काय म्हणतील..? यात अडकवून ठवलेले मन अन् यासाठीच धडपडणारा अवघा मानव समाज 'अंदर कूछ बाहर कूछ' अशाच अवस्थेत दिसतोय. यात आपणही आलोच. दिवसभरात लोक काय म्हणतील..! याचाच जास्तीत जास्त विचार होताना दिसतो. स्वतःला काय आवडतय हे बाजूला ठेवून, लोक काय म्हणतील...? यावरच आपली आवड-निवड ठरवली जात आहे. कारण आपण सर्वच या समाजमनाचे गुलाम झालेलो आहोत. कळत न कळत या गुलामगीरीचा स्वीकार केलाय आपण..! लोकांसाठी जगणे काही वेळेस आनंद देणारे ठरू शकते. मात्र काही ठिकाणी घातकही ठरते, याचा विचार व्हायलाच हवा..! लोक काय म्हणतील..! यापेक्षा आपले मन काय म्हणेल..! याचा अधिक विचार केल्यास, आंतरिक आनंद प्राप्तीचा मार्ग नक्कीच मोकळा होईल. अन्यथा आयुष्यभर आतल्याआत गुदमरणे नशिबी येईल.  आई-बाबा अन् बेजबाबदार मुलं मुलांना माया, प्रेम देत आई-बाबा सर्वस्व अर्पण करतात. त्यांना घडविण्यासाठी कुठलीही तडजोड करायला तयार होतात. मुलांना नोकरी, व्यवसाय प्राप्तीपर्यंत आई-बाबा सदैव्य तत्पर भूमिकेतच असतात. भविष्यात तीच माया, प्रेम, आपुलकी, सहवास म...
Read more »

मधुमेही अन्‌ उपवास

इमेज
एचके लर्निग अँड एनएए भारतीय संस्कृती म्हटली की, वर्षभरात विविध उपवास आलेच. त्याला शास्त्रीय आधारही आहे. उपवास करणे आरोग्यासाठी हितकारकच आहे. मात्र उपवास करण्याचे प्रमाणही ठरवले गेले पाहिजे. अति भावूक होऊन आठवडाभरात तीन ते चार वेळा उपवास केले जातात, जे आरोग्यासाठी योग्य नसल्याचे सांगितले जाते. मात्र याकडे दुर्लक्ष केले जाते. असे होऊ नये म्हणून आयुर्वेदच्या आधारावर व सखोल अभ्यासातून माहिती देण्याचा प्रयत्न जो नक्कीच आपल्यासाठी आरोग्यदायी ठरेल. उपवास करण्याची तयारी करत असणाऱ्यांनी सर्वात आधी आपल्या आरोग्याची काळजी घेणे गरजेचे आहे. उपवास करतेवेळी काय सावधगिरी बाळगली पाहिजे हे जाणून घ्यायला हवे. अन्यथा उपवास करणे जिवावर बेतू शकते. उत्तम आरोग्य असणाऱ्यांसाठी अधिक उपवास करणे तेवढे धोक्याचे नसते. मात्र विविध आजारांनी ग्रस्त रुग्णांनी उपवास करतेवेळी खूप काळजी घेणे गरजेचे आहे.  उर्जायुक्त पदार्थांचे सेवन टाइप २ मधुमेह आजार असणारे उपवास ठेवू शकतात. मात्र त्यांनी याअगोदर आपल्या डॉक्टरांकडून सल्ला घेतला पाहिजे. अशा रुग्णांसाठी गहू, डाळ, मेवे आणि प्रोटीनचा पुरवठा योग्य प्रमाणात अस...
Read more »

माझे आरोग्य माझी जबाबदारी...!

इमेज
एचके लर्निग अँड एनएए : माझे आरोग्य माझी जबाबदारी...! या जबाबदारीने आपण वागलो तर बऱ्याच आरोग्याबद्दलच्या तक्रारी नक्कीच टाळता येतील. ‘आपले आरोग्य आपल्याच हाती..!’ असे वारंवार तज्ज्ञांकडून सांगण्यातही येते. त्यावर उपायही सुचवले जातात. मात्र याकडे फारसे लक्ष दिले जात नाही. जोवर ‘आप बिती’चा अनुभव येत नाही तोवर आरोग्याविषयी हलगर्जीपणा सुरूच असतो. आपले आरोग्य सदृढ, निरोगी राहावे यासाठी या लेखातून योग्य मार्गदर्शन करण्याचा प्रामाणिक प्रयत्न करण्यात आला आहे. आपल्या काही वाईट सवयींचे विसर्जन अन्‌ भोवताली उपलब्ध निसर्गाचा योग्य वापर करून आपण नक्कीच निरोगी आयुष्य जगू शकतो.  जेवणानंतर लगेच चहा पिणे टाळा जेवणानंतर लगेच चहा पिणे आरोग्यासाठी घातक आहे. होय, चहामध्ये असलेले कॅफिन शरीरात कोर्टिसोल किंवा स्टिरॉइड संप्रेरक वाढवून आरोग्यास हानी पोहोचवतात. अन्नातील अनेक महत्त्वपूर्ण पोषकद्रव्ये शोषण्यास अडथळा येतो. चहामधील टॅनिनद्वारे आहारातून लोह आणि प्रथिने शोषून घेतले जातात. ज्याचा सरळसरळ आरोग्यावर विपरीत परिणाम होतो. जेवणानंतर लगेच चहा पिल्याने पाचनसंस्थेवरही विपरीत परिणाम होतो. त्याचप्रमाणे रक्तदाब...
Read more »